ଭାରତର ବିହାରରେ ଜାତି ଜନଗଣନା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଗ୍ରହ ଏବଂ ବିତର୍କର ବିଷୟ ହୋଇଛି। ଆଠ ଦଶନ୍ଧିରୁ ଅଧିକ ସମୟ ପରେ ଏହି ଜନଗଣନା ରାଜ୍ୟର ସାମାଜିକ ତଥା ଜନସଂଖ୍ୟା ଦୃଶ୍ୟ ବିଷୟରେ ଏକ ଅଦ୍ୟତନ ବୁ ମଣା ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି | ଏଠାରେ, ଆମେ ବିହାର ଜାତି ଜନଗଣନାର ପ୍ରସଙ୍ଗ, ମହତ୍ତ୍, ଏବଂ ପ୍ରଭାବଗୁଡିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରୁ:
** ତିହାସିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମି: **
1. ** ଦଶନ୍ଧିର ନୀରବତା: ** ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ସମୟରେ 1931 ମସିହାରେ ଭାରତର ଶେଷ ଜନଗଣନା କରାଯାଇଥିଲା। ସେହି ଦିନଠାରୁ, ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନ ତିକ ଅବସ୍ଥା ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱକୁ ବୁ ବା ପାଇଁ ଜାତି-ଆଧାରିତ ତଥ୍ୟ ପାଇଁ ଏକ ଦୀର୍ଘ ଦିନର ଚାହିଦା ରହିଆସିଛି |
** ଏହି ନୀତିଗୁଡିକର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଏବଂ ପହ ପାଇଁ ସଠିକ୍ ତଥ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ |
** ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଜନଗଣନା: **
1. ** 2021 ବିହାରରେ ଜନଗଣନା: ** 2021 ମସିହାରେ ବିହାର ସରକାର ଜାତିସଂଘ ଜନଗଣନା କରିବାକୁ ଯୋଜନା ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ, ଯାହା ସ୍ତରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଜାତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ** ବିହାର ଜାତି ଜନଗଣନା: ଅନାବଶ୍ୟକ କମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ସାମାଜିକ ଡାଇନାମିକ୍ସ **ଦିଗରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ବୋଲି ଚିହ୍ନିତ କରିଥିଲା।
** ** ପଦ୍ଧତି: ** ଜନଗଣନା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ଏବଂ ପରିବାରର ଜାତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ପାଇବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି | ଏହା ବିଭିନ୍ନ ଜାତି ଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରେ ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନ ତିକ ଅବସ୍ଥା ଏବଂ ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି |
** ମହତ୍ତ୍ୱ ଏବଂ ପ୍ରଭାବ: **
1. ** ନୀତି ଯୋଜନା ପାଇଁ ତଥ୍ୟ: ** ସଠିକ୍ ଜାତି ତଥ୍ୟ ନୀତି ନିର୍ଣ୍ଣୟକାରୀଙ୍କୁ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ପ୍ରୋଗ୍ରାମକୁ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ | ଏହା ଦଳିତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିପାରିବ ଯାହାକି ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଏବଂ ଉତ୍ସ ଆବଶ୍ୟକ କରେ |
**। ଏହା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟଗୁଡିକ ଭେଦଭାବ ଏବଂ ଅବନତିର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି କି ନାହିଁ ତାହା ଉପରେ ଆଲୋକ ଦେଇପାରେ |
3. ** ରାଜନ ତିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା: ** ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିରେ ଜାତି ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ, ଯାହା ଭୋଟ୍ s ାଞ୍ଚା ଏବଂ ମିଳିତତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ | ଜନଗଣନା ତଥ୍ୟ ବିହାର ଏବଂ ଏହାର ବାହାରେ ରାଜନ ତିକ ରଣନୀତି, ମିଳିତତା ଏବଂ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ |
4. ** ବିତର୍କ ଏବଂ ବିବାଦ: ** ଜାତି ଜନଗଣନା ଜାତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଲାଭ ଏବଂ ଅସୁବିଧା ବିଷୟରେ ବିତର୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି | ସମାଲୋଚକମାନେ ଯୁକ୍ତି କରନ୍ତି ଯେ ଏହା ଜାତି ବିଭାଜନକୁ ଚିରସ୍ଥାୟୀ କରିପାରେ, ଯେତେବେଳେ ପ୍ରସ୍ତାବକମାନେ ଏହାକୁ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ପାଇଁ ଏକ ଉପକରଣ ଭାବରେ ଦେଖନ୍ତି |
** ଆହ୍ୱାନ ଏବଂ ଚିନ୍ତା: **
1. ** ଡାଟା ସଠିକତା: ** ଜାତିର ସଠିକ୍ ଆତ୍ମ ରିପୋର୍ଟ କରିବା ଏକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ହୋଇପାରେ, ଯେହେତୁ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଏକାଧିକ ଜାତି ସହିତ ପରିଚିତ ହୋଇପାରନ୍ତି, ଏବଂ ରିପୋର୍ଟ କରିବାରେ ଅସଙ୍ଗତି ହୋଇପାରେ |
2. ** ଗୋପନୀୟତା ଏବଂ ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା: ** ଜାତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ଗୋପନୀୟତା ଚିନ୍ତା ଏବଂ ଏହି ସୂଚନା କିପରି ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିବ ସେନେଇ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଏ |
**।
**ଉପସଂହାର:**
ବିହାର ଜାତି ଜନଗଣନା ଭାରତର ସାମାଜିକ ତଥା ରାଜନ ତିକ ଦୃଶ୍ୟପଟ୍ଟରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟକୁ ପ୍ରତିପାଦିତ କରେ | ଅଧିକ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ଏବଂ ସମାନତା ପାଇଁ ନୀତି ଅବଗତ କରିବାର ଏହାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ଥିବାବେଳେ ଏହା ତଥ୍ୟ ସଠିକତା, ଗୋପନୀୟତା ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ଜାତିର ବ୍ୟାପକ ଭୂମିକା ସହ ଜଡିତ ଜଟିଳ ପ୍ରସଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ଉଠାଇଥାଏ | ଏହି ଜନଗଣନାର ଫଳାଫଳ ବିହାରରେ ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନ ତିକ ଏବଂ ରାଜନ ତିକ ଆଲୋଚନାକୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବ ଏବଂ ଉଭୟ ରାଜ୍ୟ ତଥା ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଭବିଷ୍ୟତର ନୀତିଗତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପାଇଁ ଏକ ରେଫରେନ୍ସ ପଏଣ୍ଟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ |
