ରାମଧାରୀ ସିଂ ଡିଙ୍କାର (୧ –––- ୧ 747474) ଜଣେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଭାରତୀୟ ହିନ୍ଦୀ କବି, ପ୍ରବନ୍ଧକ ତଥା ଏକାଡେମିକ୍ ଯିଏ ନିଜର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ତଥା ଚିନ୍ତାଧାରା ସହିତ ଭାରତୀୟ ସାହିତ୍ୟରେ ଏକ ଅବିସ୍ମରଣୀୟ ଚିହ୍ନ ରଖିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଏବଂ ଅବଦାନ ବିଷୟରେ ଏଠାରେ ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରବନ୍ଧ:
ରାମଧାରୀ ସିଂ ଡିଙ୍କାର, ଯାହାକୁ କେବଳ ଡିଙ୍କାର ବୋଲି କୁହାଯାଏ, ସେ 23 ସେପ୍ଟେମ୍ବର 1908 ରେ ବିହାରର ସିମରିଆରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ସେ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ସାହିତ୍ୟିକ ଥିଲେ ଏବଂ ସେ ସର୍ବକାଳୀନ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ହିନ୍ଦୀ କବି ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୋଇଥିଲେ। ତାଙ୍କର କବିତା ସୃଷ୍ଟି କେବଳ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାର ସ ନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ପାଳନ କରିନଥିଲା ବରଂ ବିଭିନ୍ନ ସାମାଜିକ ଏବଂ ଦାର୍ଶନିକ ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ମଧ୍ୟ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଥିଲା |
ଜ୍ଞାନର ତୃଷା ଏବଂ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତି ଗଭୀର ପ୍ରେମ ଦ୍ୱାରା ଡିଙ୍କାରଙ୍କ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ ଚିହ୍ନିତ ହୋଇଥିଲା | ସେ ପାଟନା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ତାଙ୍କର ସାହିତ୍ୟିକ ଦକ୍ଷତାକୁ ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତର ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ତଥା ତିହାସିକ ତିହ୍ୟ ପ୍ରତି ଏକ ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ।
ହିନ୍ଦୀ ସାହିତ୍ୟରେ ଦିଙ୍କାର ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ଥିଲା ତାଙ୍କର ଉପନ୍ୟାସ କବିତା "ରଶ୍ମିରଥୀ" ଯାହାକି ଭାରତୀୟ ମହାପୁରୁଷ ମହାଭାରତର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଚରିତ୍ର କର୍ନାଙ୍କ ଜୀବନ ଏବଂ ସମୟକୁ ଘେରି ରହିଥିଲା। କବିତାଟି ଏହାର ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପଦ, ଦାର୍ଶନିକ ଗଭୀରତା ଏବଂ କର୍ନାଙ୍କ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ବିବାଦର ଚିତ୍ର ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା |
ଦିଙ୍କାର ସାହିତ୍ୟିକ କବିତା କବିତାଠାରୁ ବିସ୍ତାରିତ | ସେ ତାଙ୍କ ସମୟର ସାମାଜିକ ତଥା ରାଜନ ତିକ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହେବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଲେଖାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଜଣେ ପ୍ରବନ୍ଧକ ତଥା ସମୀକ୍ଷକ ଥିଲେ। ତାଙ୍କର ପ୍ରବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟତ ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାର, ଦେଶପ୍ରେମ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ତଥା ସାମାଜିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧିର ଆହ୍ .ାନର ବାର୍ତ୍ତା ବହନ କରୁଥିଲେ |
ତାଙ୍କ ଜୀବନସାରା, ଡିଙ୍କାର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ଏବଂ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସାହିତ୍ୟିକ ସମ୍ମାନର ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ସମେତ ଅନେକ ପ୍ରଶଂସା ଏବଂ ପୁରସ୍କାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ ଉତ୍ସାହୀ ଏବଂ ପଣ୍ଡିତମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅଧ୍ୟୟନ ଏବଂ ପ୍ରଶଂସିତ ହେବାରେ ଲାଗିଛି |
ଡିଙ୍କାରଙ୍କ ସାହିତ୍ୟିକ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଅତିକ୍ରମ କରି ପାଠକମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ପଦ ଏବଂ ଗଭୀର ଚିନ୍ତାଧାରା ସହିତ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଥାଏ | ସେ ନିଜର କଲମକୁ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଏକ ଉପକରଣ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରି ନ୍ୟାୟ, ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ମାନବିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ। ଆଜି, ତାଙ୍କର କବିତା ଏବଂ ପ୍ରବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ ଯେଉଁମାନେ ଶବ୍ଦର ଶକ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ପ୍ରେରଣା ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ପୁନ on ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି, ଏହା ନିଶ୍ଚିତ କରିଛନ୍ତି ଯେ ହିନ୍ଦୀ ସାହିତ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ଅମର ରହିବ |