ପରିଚୟ:
ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭାରତ ସରକାର ଏହାର ୟୁନିୟନ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରନ୍ତି, ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଆର୍ଥିକ ଯୋଜନା ଯାହା ଏହାର ଆର୍ଥିକ ପ୍ରାଥମିକତା ଏବଂ ଅର୍ଥନ policies ତିକ ନୀତିକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ | ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ର ତଥା ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ନାଗରିକଙ୍କ ଜୀବନ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇ ଦେଶର ଅର୍ଥନ direction ତିକ ଦିଗ ପାଇଁ ଏହା ସ୍ଥିର କରିଥିବାରୁ ଭାରତୀୟ ବଜେଟ୍ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ। ଏହି ବ୍ଲଗ୍ ପୋଷ୍ଟରେ, ଆମେ ଏହାର ପ୍ରମୁଖ ଉପାଦାନ, ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଏବଂ ଦେଶର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ତଥା ବିକାଶ ପାଇଁ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରି ଭାରତୀୟ ବଜେଟର ଜଟିଳତା ବିଷୟରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବୁ।
ଭାରତୀୟ ବଜେଟ୍ ବୁବା:
ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦ୍ presented ାରା ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିବା ଭାରତୀୟ ବଜେଟ୍ ହେଉଛି ଏକ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ଯେଉଁଥିରେ ଆସନ୍ତା ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ରାଜସ୍ୱ ଏବଂ ବ୍ୟୟ ଯୋଜନା ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ବିବରଣୀ ଦିଆଯାଇଛି। ଏହା ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ର ଯଥା କୃଷି, ଭିତ୍ତିଭୂମି, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା, ଶିକ୍ଷା, ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ | ବଜେଟରେ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରାଥମିକତା ଏବଂ ନୀତି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରି ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଅର୍ଥ ଆବଣ୍ଟନ ସହିତ ଟିକସ, ଶୁଳ୍କ ଏବଂ ଅଣ-ଟିକସ ରାଜସ୍ୱ ଭଳି ରାଜସ୍ୱ ଉତ୍ସ ଦର୍ଶାଯାଇଛି।
ବଜେଟର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ:
ଅର୍ଥନ Gr ତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି: ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡିକରେ ଉତ୍ସ ବଣ୍ଟନ, ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା, ଉଦ୍ୟୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ନୂତନତ୍ୱକୁ ବୃଦ୍ଧି କରି ଆର୍ଥିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବାକୁ ବଜେଟ୍ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି। ବ୍ୟବସାୟ ବିସ୍ତାର ଏବଂ ନିଯୁକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ସରକାର ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି, ଯାହାଦ୍ୱାରା ସାମଗ୍ରିକ ଅର୍ଥନ development ତିକ ବିକାଶ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ |
ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ: ବଜେଟରେ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଛି, ଯାହାକି ବଞ୍ଚିତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା, ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଏବଂ ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ତଥା ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣ ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି। ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଲାଭ ସ୍ଥାନାନ୍ତର, ସୁଲଭ ଗୃହ ଯୋଜନା ଏବଂ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡିକ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନ g ତିକ ଫାଟକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରାୟତ। ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ |
ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିକାଶ: ଅର୍ଥନ progress ତିକ ପ୍ରଗତିରେ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକାକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇ ବଜେଟ୍ ପରିବହନ, ଶକ୍ତି, ଡିଜିଟାଲ ସଂଯୋଗ ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳ ବିକାଶ ପରି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିନିଯୋଗ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛି। ସଡକ, ରେଳବାଇ, ବିମାନବନ୍ଦର, ବନ୍ଦର ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିକାଶ ବଜେଟର ପ୍ରମୁଖ ଉପାଦାନ ଗଠନ କରିଥାଏ, ସଂଯୋଗକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ସୁଗମ କରିଥାଏ |
ଆର୍ଥିକ ଏକୀକରଣ: ରାଜସ୍ୱ ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ବ୍ୟୟକୁ ସନ୍ତୁଳିତ କରି ଆର୍ଥିକ ଅନୁଶାସନ ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ବଜେଟ୍ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି | ସବସିଡି ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ କରିବା, ଟିକସ ପ୍ରଶାସନର ଉନ୍ନତି ଏବଂ ଟିକସ ଅନୁପାଳନକୁ ବ ancing ାଇବା ଭଳି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡିକ ସରକାରୀ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ନିଅଣ୍ଟ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରାୟତ implemented କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥାଏ |
ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ଆହ୍ୱାନ:
ବ୍ୟବସାୟ, ଟିକସଦାତା, ନିବେଶକ ଏବଂ ନାଗରିକଙ୍କ ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ବଜେଟର ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ପ୍ରଭାବ ରହିଛି। କେତେକ ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ଆହ୍ୱାନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:
ଅର୍ଥନ St ତିକ ସ୍ଥିରତା: ବଜେଟର ଆର୍ଥିକ ନୀତି ଏବଂ ଖର୍ଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକତା ନିବେଶକଙ୍କ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ, ବଜାର ଭାବନା ଏବଂ ସାମଗ୍ରିକ ଅର୍ଥନ stability ତିକ ସ୍ଥିରତା ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ | ଟିକସ ସଂସ୍କାର, ଭିତ୍ତିଭୂମି ଖର୍ଚ୍ଚ ଏବଂ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ଆବଣ୍ଟନ ଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ଅର୍ଥନ indic ତିକ ସୂଚକାଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ ଯେପରିକି ଜିଡିପି ଅଭିବୃଦ୍ଧି, ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ହାର ଏବଂ ନିଯୁକ୍ତି ସ୍ତର |
କ୍ଷେତ୍ରଗତ ପ୍ରଭାବ: ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ର ସିଧାସଳଖ ବଜେଟ୍ ଆବଣ୍ଟନ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୁଏ | ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା, ଶିକ୍ଷା, ଏବଂ କୃଷି ପରି କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡିକ ପାଇଁ ବର୍ଦ୍ଧିତ ଅର୍ଥ ଉନ୍ନତ ସେବାକୁ ନେଇପାରେ, ଯେତେବେଳେ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିନିଯୋଗ ସଂପୃକ୍ତ ଶିଳ୍ପଗୁଡିକର ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ | ତଥାପି, ଅନୁପଯୁକ୍ତ କିମ୍ବା ଅସନ୍ତୁଳିତ ଆବଣ୍ଟନଗୁଡିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଧ୍ୟାନ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡିକ ପାଇଁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ |
ଆର୍ଥିକ ପରିଚାଳନା: ଆର୍ଥିକ ନିଅଣ୍ଟ, debt ଣ ସ୍ତର ଏବଂ ରାଜସ୍ୱ ସଂଗ୍ରହ ପରିଚାଳନା ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ନିରନ୍ତର ଆହ୍ .ାନ | ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ଖର୍ଚ୍ଚ, ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିକାଶ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଏକୀକରଣ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସନ୍ତୁଳନ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଚତୁର ଆର୍ଥିକ ପରିଚାଳନା ଏବଂ ଦକ୍ଷ ଉତ୍ସ ବ୍ୟବହାର ଆବଶ୍ୟକ କରେ |
କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ଏବଂ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ: ବଜେଟର ସଫଳତା ଏହାର ପ୍ରଭାବଶାଳୀ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଏବଂ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଶାସନରେ ଅଛି | ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା, ପ୍ରକଳ୍ପର ଠିକ ସମୟରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା, ଏବଂ ବଣ୍ଟିତ ପାଣ୍ଠିର ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଉପଯୋଗ ବଜେଟ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଏବଂ ଲାଭ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ |
ଉପସଂହାର:
ଦେଶର ଆର୍ଥିକ ଗତିପଥ ଗଠନ ତଥା ସାମାଜିକ ଆହ୍ address ାନର ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ଭାରତୀୟ ବଜେଟ୍ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ପ୍ରମୁଖ କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡିକରେ ଉତ୍ସ ବଣ୍ଟନ, ଅର୍ଥନ growth ତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣକୁ ବୃଦ୍ଧି କରି ବଜେଟ୍ ଏକ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ତଥା ସମୃଦ୍ଧ ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି | ନାଗରିକ ଭାବରେ, ବଜେଟର ପ୍ରାଥମିକତା ବୁ, ିବା, ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଉପରେ ନଜର ରଖିବା ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ଆଲୋଚନାରେ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଆମ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ | ପରିଶେଷରେ, ଏକ ସୁସଜ୍ଜିତ ଏବଂ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ବଜେଟ୍ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ, ଅଧିକ ସ୍ଥିର ଏବଂ ସମାନ ଭାରତ ପାଇଁ ମୂଳଦୁଆ ପକାଇପାରେ |
