ପରିଚୟ
ଦେଶର ଅର୍ଥନ growth ତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତାକୁ ଚଳାଇବାରେ ଭାରତର ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ କ୍ଷେତ୍ର ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ଏଥିରେ ଜାତୀୟକରଣ (ସାର୍ବଜନୀନ କ୍ଷେତ୍ର) ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ବେସରକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ମିଶ୍ରଣ ରହିଛି | ଏହି ବ୍ଲଗ୍ ରେ, ଆମେ ଦେଶର ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ଶିଳ୍ପର ଏହି ଦୁଇଟି ସ୍ତମ୍ଭର ତୁଳନାତ୍ମକ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରଦାନ କରି ଭାରତରେ ଜାତୀୟକରଣ ଏବଂ ବେସରକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକର ବ characteristics ଶିଷ୍ଟ୍ୟ, ସୁବିଧା ଏବଂ ଆହ୍ into ାନ ବିଷୟରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରୁ |
ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ: ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତିର ମେରୁଦଣ୍ଡ |
ଭାରତର ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ସରକାରୀ ମାଲିକାନା ଏବଂ ପରିଚାଳିତ, ଷ୍ଟେଟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ଏସବିଆଇ) ହେଉଛି ସର୍ବ ବୃହତ ତଥା ପ୍ରମୁଖ ଉଦାହରଣ | ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକର କିଛି ମୁଖ୍ୟ ଦିଗ ଏଠାରେ ଅଛି:
ସରକାରୀ ମାଲିକାନା: ଜାତୀୟକରଣ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ସରକାରଙ୍କର ମାଲିକାନା ଏବଂ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ, ସେମାନଙ୍କୁ ସାଧାରଣ ନୀତିର ଉପକରଣ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ | ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାରେ ଏବଂ କୃଷି, କ୍ଷୁଦ୍ର ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ସମାଜର ବର୍ଗର ବର୍ଗ ଭଳି ପ୍ରାଥମିକ କ୍ଷେତ୍ରକୁ credit ଣ ନିର୍ଦେଶ ଦେବାରେ ସେମାନେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି |
ବିସ୍ତୃତ ଶାଖା ନେଟୱାର୍କ: ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ଏକ ବ୍ୟାପକ ଶାଖା ନେଟୱାର୍କ ପାଇଁ ଗର୍ବ କରନ୍ତି, ବିଶେଷକରି ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଏବଂ ଦୁର୍ଗମ ଅଞ୍ଚଳରେ, ସେମାନଙ୍କୁ ଏକ ବ୍ୟାପକ ଗ୍ରାହକ ଆଧାରରେ ପହଞ୍ଚାଇବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିଥାଏ | ଏହି ଶାଖାର ଉପସ୍ଥିତି ଅଣସଂରକ୍ଷିତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ସେବା ଯୋଗାଇ ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତିକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ |
ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ: ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ବିଭିନ୍ନ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି | ସେମାନେ ସାମାଜିକ ଉନ୍ନତି ଏବଂ ଅର୍ଥନ development ତିକ ବିକାଶରେ ଯୋଗଦାନ କରି ସୀମାବଦ୍ଧ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପାଇଁ ସବସିଡି loans ଣ, ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଏବଂ ସହାୟତା ଯୋଜନା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି |
ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ବିଶ୍ୱସନୀୟତା: ରାଷ୍ଟ୍ରାୟତ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ, ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସମର୍ଥିତ, ଏକ ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରର ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ବିଶ୍ୱସନୀୟତା ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି | ବିଶେଷକରି ଆର୍ଥିକ ଅନିଶ୍ଚିତତା ସମୟରେ ଗ୍ରାହକମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି |
ଘରୋଇ ବ୍ୟାଙ୍କ: ଚତୁରତା ଏବଂ ଅଭିନବତା |
ଭାରତର ଘରୋଇ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ବେସରକାରୀ ସଂସ୍ଥା କିମ୍ବା ନିଗମ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଚମତ୍କାରତା, ଗ୍ରାହକ-କେନ୍ଦ୍ରିକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଏବଂ ବ techn ଷୟିକ ପ୍ରଗତି ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା | ଘରୋଇ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର କିଛି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଦିଗ ଏଠାରେ ଅଛି:
ଗ୍ରାହକ ଫୋକସ୍ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସେବା: ଘରୋଇ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସେବା, ଅନୁକୂଳ ଆର୍ଥିକ ଉତ୍ପାଦ ଏବଂ ଅଧିକ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଅଭିଜ୍ଞତା ପ୍ରଦାନ କରି ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସନ୍ତୁଷ୍ଟିକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦିଅନ୍ତି | ଏହି ଗ୍ରାହକ-କେନ୍ଦ୍ରିକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ ପସନ୍ଦକୁ ପୂରଣ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି |
ବ Techn ଷୟିକ ଉନ୍ନତି: ଉନ୍ନତ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ସମାଧାନ ଗ୍ରହଣ ପାଇଁ ଘରୋଇ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ଜଣାଶୁଣା | ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କୁ ସୁବିଧାଜନକ ତଥା ଦକ୍ଷ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ଅଭିଜ୍ଞତା ପ୍ରଦାନ କରି ସେମାନେ ଅନଲାଇନ୍ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ, ମୋବାଇଲ୍ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଆପ୍ ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ ପେମେଣ୍ଟ ସିଷ୍ଟମରେ ଅଧିକ ବିନିଯୋଗ କରନ୍ତି |
ନମନୀୟତା ଏବଂ ଅଭିନବତା: ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ଏବଂ ଉତ୍ପାଦ ଅଫରରେ ଘରୋଇ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ଅଧିକ ନମନୀୟତା ଥାଏ | ବଜାରର ଗତିଶୀଳତା ସହିତ ସେମାନେ ଶୀଘ୍ର ଅନୁକୂଳ ହୋଇପାରିବେ, ଅଭିନବ ଆର୍ଥିକ ଉତ୍ପାଦ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ ସୁଧ ହାର ପ୍ରଦାନ କରିପାରିବେ |
ଲାଭ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ: ବେସରକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ଲାଭ-ଆଧାରିତ ମାନସିକତା ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି, ଅଂଶଧନକାରୀଙ୍କ ରିଟର୍ଣ୍ଣକୁ ସର୍ବାଧିକ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି | ଲାଭଦାୟକତା ଉପରେ ଏହି ଧ୍ୟାନ ଉତ୍ସଗୁଡିକ ପରିଚାଳନାରେ ଉଚ୍ଚ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଦକ୍ଷତା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ନେଇପାରେ |
ଆହ୍ୱାନ ଏବଂ ସୁଯୋଗ |
ଉଭୟ ଜାତୀୟକରଣ ଏବଂ ବେସରକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କ ଭାରତୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ଦୃଶ୍ୟରେ ଭିନ୍ନ ଆହ୍ and ାନ ଏବଂ ସୁଯୋଗର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି:
କ୍ୟାପିଟାଲାଇଜେସନ୍ ଏବଂ ଦକ୍ଷତା: ଜାତୀୟକରଣ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ପ୍ରାୟତ capital ପୁଞ୍ଜି ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତତା, କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଦକ୍ଷତା ଏବଂ ଅଣ-ପ୍ରଦର୍ଶନ ସମ୍ପତ୍ତି (NPA) ପରିଚାଳନା ସହିତ ଜଡିତ ଆହ୍ face ାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି | ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଘରୋଇ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକର ପୁଞ୍ଜି ପରିଚାଳନା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଦକ୍ଷତା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧିକ ନମନୀୟତା ରହିଛି |
ଶାସନ ଏବଂ ସ୍ onomy ାଧୀନତା: ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ବେଳେବେଳେ ଅମଲାତାନ୍ତ୍ରିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ମନ୍ଥର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ଏବଂ ପରିଚାଳନାରେ ସରକାରୀ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ସହିତ ସଂଘର୍ଷ କରନ୍ତି | ବେସରକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ମାଲିକାନା ହୋଇ, ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କ ies ଶଳରେ ଅଧିକ ସ୍ onomy ାଧୀନତା ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି |
ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଗ୍ରହଣ: ବେସରକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଗ୍ରହଣ କରିବାରେ ଅଗ୍ରଣୀ ଥିବାବେଳେ ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ଡିଜିଟାଲାଇଜେସନ୍ରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଗ୍ରଗତି କରୁଛନ୍ତି | ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଅଭିଜ୍ଞତା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଭିତ୍ତିଭୂମି ନବୀକରଣ ପାଇଁ ବିନିଯୋଗ କରୁଛନ୍ତି |
ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତିକରଣ: ସୁଦୂର ଏବଂ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକର ଅଧିକ ଦୃ presence ଉପସ୍ଥିତି ରହିଛି, ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତୀକରଣ ପ୍ରୟାସରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି | ବେସରକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ଜାତୀୟକରଣ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ସହିତ ସହଯୋଗ କରିପାରିବେ କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କର ବ techn ଷୟିକ ଜ୍ଞାନକ their ଶଳକୁ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତିକରଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସହଯୋଗ କରିପାରିବେ |
ଉପସଂହାର
ଭାରତୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ କ୍ଷେତ୍ର ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ବେସରକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ ରକ୍ଷା କରେ | ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ଏବଂ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ମେରୁଦଣ୍ଡ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବାବେଳେ ଘରୋଇ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ନୂତନତ୍ୱ, ବ techn ଷୟିକ ପ୍ରଗତି ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସେବା ଚଳାନ୍ତି | ଡିଜିଟାଲାଇଜେସନ୍ ଏବଂ ଗ୍ରାହକ-କେନ୍ଦ୍ରିକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଉଭୟ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ରମାଗତ ରୂପାନ୍ତର ଭାରତର ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଦୃଶ୍ୟ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରତିଜ୍ଞାକାରୀ ଭବିଷ୍ୟତ ଉପସ୍ଥାପନ କରେ | ଏକ ସୁ-ସନ୍ତୁଳିତ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଯାହା ଜାତୀୟକରଣର ଶକ୍ତିକୁ ଏକତ୍ର କରେ |
