ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ ଏବଂ ତାଙ୍କର ମୁସଲମାନ ଭକ୍ତ ସାଲା ବେଗାଙ୍କ ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ କାହାଣୀ |
ପ୍ରତିବର୍ଷ, ଆଶାଦର ଚନ୍ଦ୍ର ମାସରେ (ଜୁନ୍-ଜୁଲାଇ), ଓଡିଶା ବର୍ଷର ସବୁଠାରୁ ଚମତ୍କାର ପର୍ବ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ | ପୁରୀରେ ବାର୍ଷିକ ରଥ ମହୋତ୍ସବ ଜଗନ୍ନାଥ ରଥ ଯାତ୍ରା, ତ୍ରିର ଦେବତା - ଜଗନ୍ନାଥ, ତାଙ୍କ ଭାଇ ବାଲାଭଦ୍ର ଏବଂ ଭଉଣୀ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କୁ ନେଇ ଯାଉଥିବା ମାମୋଥ କାଠ ରଥଯାତ୍ରା ସହିତ ଜଡିତ |
ରଥ ଯାତ୍ରା କିମ୍ବା ରଥ ମହୋତ୍ସବ ସମଗ୍ର ରାଜ୍ୟର ଜୀବନଜୀବୀ |
ରଥ ଯାତ୍ରା ପ୍ରକ୍ରିୟା ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଛାଡି ହଜାର ହଜାର ସଂଖ୍ୟାରେ ଭକ୍ତଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଗୁଣ୍ଡିଚା ମନ୍ଦିରକୁ ଯାଇଥାଏ। ଦେବତାଙ୍କ ତ୍ରିଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମଣ୍ଡିରାକୁ ଫେରିବା ପୂର୍ବରୁ ସେଠାରେ ନଅ ଦିନ ରହିଥା’ନ୍ତି |
ପ୍ରତିବର୍ଷ ରଥଗୁଡିକ ଗ୍ରାଣ୍ଡ ରୋଡରେ ପ୍ରାୟ 200 ମିଟର ତଳକୁ ଖସିଯାଏ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ଉତ୍ସବ ମଧ୍ୟରେ ସେମାନେ ଏକ ମଜାର (ସମାଧି) ସାମ୍ନାରେ ଏକ ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ଷ୍ଟପ୍ କରନ୍ତି | ଏହି ରୀତିନୀତି ଅନେକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ନିତ୍ୟ ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ ପରି ମନେହୁଏ, ତଥାପି ସତ୍ୟ ଅଧିକ ଆକର୍ଷଣୀୟ, ମୋଗଲ ଯୁଗ, ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ ଏବଂ ତାଙ୍କର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମୁସଲିମ ଭକ୍ତ, ସାଲା ବେଗା ନାମକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି |
ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ହିନ୍ଦୁମାନେ ଜଗନ୍ନାଥ ପୁରୀ ମନ୍ଦିରକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇଛନ୍ତି। କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ, ପାଣ୍ଡବମାନେ ଯମରାଜଙ୍କୁ ଭେଟିବା ପାଇଁ ସ୍ୱର୍ଗ ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରା କରୁଥିବାବେଳେ ସାପଟାରୀମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ 'ଚାର ଧାମ' ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ, ଯାହାର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର।
ଯଦିଓ ଏହା ବ ଜ୍ଞାନିକ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତତାକୁ ବିରୋଧ କରେ, ପରବର୍ତ୍ତୀ ଘଟଣା ମନ୍ଦିରର ଗୁରୁତ୍ୱ ଏବଂ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରେ | ସେଠାରେ ଅନେକ ଉପହାସ ଅଛି ଯାହାକୁ ଲୋକମାନେ ବିଶ୍ସ କରୁଥିବା ପରି ଚମତ୍କାର ’ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରେ ପରିଣତ ହୁଏ | ଏଥିମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:
ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଏପରି ତିଆରି ହୋଇଛି ଯେ ଏହା ଦିନର ଯେକ ଣସି ସମୟରେ ପୃଥିବୀରେ ଛାଇ ରଖିବ ନାହିଁ |
ମନ୍ଦିରର 20 ଫୁଟ ଉଚ୍ଚର ଚକ୍ର ଏପରି ସ୍ଥିତିରେ ଅଛି ଯେ ସହରର ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନରୁ ସମଗ୍ର ଚକ୍ର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ | ଯଦି ଆପଣ ସହରର ଯେକ ଣସି ସ୍ଥାନରୁ ଚକ୍ରକୁ ଚାହିଁଲେ, ଏହା ଆପଣଙ୍କ ଆଡକୁ ଦେଖାଯାଉଛି |
1800 ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ରୀତି ସମେତ ମନ୍ଦିରର ପତାକା ପ୍ରତିଦିନ ବଦଳାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ | ପତାକା ବଦଳାଇବା ପାଇଁ ଜଣେ ପୁରୋହିତ ପ୍ରତିଦିନ 45 ମହଲା ବିଶିଷ୍ଟ ଆକାଶ ଛୁଆ ପରି ଉଚ୍ଚ ଭାବରେ ମନ୍ଦିରର ଉପରକୁ ଚ .ନ୍ତି।
ଏହି ମନ୍ଦିର 2,000 ରୁ 20,000 ଲୋକଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ | ପ୍ରତିଦିନ ସମାନ ପରିମାଣର ପ୍ରସାଦ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ | ଏପରି ଦିନ କେବେ ବି ହୋଇ ନାହିଁ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରସାଦ ଅପଚୟ କିମ୍ବା ଅନୁପଯୁକ୍ତ |
ପ୍ରସାଦ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ପାଇଁ ସାତୋଟି ହାଣ୍ଡି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି | ପ୍ରତ୍ୟେକ ହାଣ୍ଡି ଅନ୍ୟ ଉପରେ ରଖାଯାଇଛି | ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ଦିଗ ହେଉଛି ଉପର ହାଣ୍ଡିର ବିଷୟବସ୍ତୁ ପ୍ରଥମେ ରନ୍ଧାଯାଏ, ତା’ପରେ ତଳ ହାଣ୍ଡିର ବିଷୟବସ୍ତୁ |
ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ନୀଲା ଚକ୍ର ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତୀକ ହୋଇଛି, ଆଠଟି ଧାତୁରେ ନିର୍ମିତ ଏବଂ ଏହାର ଉଚ୍ଚତା 3.5 ମିଟର ଏବଂ ଏକ ବୃତ୍ତରେ 11 ମିଟର |
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ, କଣସି ପକ୍ଷୀ କିମ୍ବା ବିମାନ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଉପରେ ଉଡି ପାରିବେ ନାହିଁ। ଅବସ୍ଥାନ ପ୍ରକୃତରେ ଏକ ନୋ-ଫ୍ଲାଏ ଜୋନ୍, ଯେକ ଣସି ସରକାର ଅପେକ୍ଷା କିଛି ଶ୍ୱରୀୟ ଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ |
