17 ତମ ଶତାବ୍ଦୀରେ, ଜାହାଙ୍ଗୀର କୁଲି ଖାନ, ଲାଲବେଗ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା, ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ଶାସନ କାଳରେ ବଙ୍ଗଳାର ସୁବେଦାର (1607-1608) ଥିଲେ। ଓଡିଶାରେ ଏକ ସାମରିକ ଭ୍ରମଣ ସମୟରେ ସେ ସ୍ନାନରୁ ଫେରୁଥିବା ଏକ ସୁନ୍ଦର ବ୍ରାହ୍ମଣ ମହିଳାଙ୍କୁ ଭେଟିଥିଲେ। ସେ ଜଣେ ବିଧବା ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଲାଲବେଗ, ତାଙ୍କ ନ୍ଦର୍ଯ୍ୟରେ ବିସ୍ମିତ ହୋଇ ବୋଧହୁଏ ତାଙ୍କୁ ନିଜ ଘରକୁ ନେଇ ଯାଇଥିଲେ |
ଶେଷରେ ଦୁହେଁ ପ୍ରେମରେ ପଡ଼ିଗଲେ ଏବଂ ସାଲା ବେଗା ନାମକ ଏକ ପୁତ୍ର ସହିତ ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରାପ୍ତ ହେଲେ |
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ମୋଡ଼ ନେଇଥାଏ | ସେ ବୃଦ୍ଧ ହେବା ମାତ୍ରେ ସାଲା ବେଗା ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ଅଭିଯାନରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟବଶତ।, ଲଲବେଗ ଯୁଦ୍ଧରେ ନିହତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ସାଲା ବେଗା ଗୁରୁତର ଭାବରେ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ। ତାଙ୍କ ମାତା ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଭକ୍ତ ତାଙ୍କ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପୁଅ ଏକ ସୁସ୍ଥ ହୋଇପାରିଥିଲା। ଏହି ଚମତ୍କାର ସାଲା ବେଗାଙ୍କୁ ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ଜଣେ ଭକ୍ତ ଭକ୍ତରେ ପରିଣତ କଲା |
ସାଲା ବେହା ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ବିଷୟରେ ତାଙ୍କ ମାଙ୍କଠାରୁ ଜାଣିଥିଲେ। ତାଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ତାଙ୍କୁ ପୁରୀକୁ ନେଇଗଲା, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ମୁସଲମାନ ବିଶ୍ୱାସ ହେତୁ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରବେଶ ମନା କରାଯାଇଥିଲା। ଏଥିରେ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ସାଲା ବେଗା ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ପାଦରେ ଏକ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ ଏବଂ ସାଧୁଙ୍କ ସହ ଏକ ଅଶ୍ଳୀଳ ଜୀବନ ବିତାଇଥିଲେ। ଏହା କୁହାଯାଇଛି ଯେ ସେ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ଭଜନ ପାଠ କରିବେ।
ତଥାପି, ସେ ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଏକ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା କରୁଥିଲେ | କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ, ସାଲା ବେଗା ଯତ୍ରରେ ଯୋଗଦେବା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଫେରୁଥିବାବେଳେ ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇପଡିଥିଲେ। ସେ ଭଗବାନ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଏକ ଦର୍ଶନ ଦେବା ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥିଲେ।
ରଥ ଯାତ୍ରା ଗୁଣ୍ଡିଚା ମନ୍ଦିର ଆଡକୁ ବାର୍ଷିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ କରିସାରିଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ରଥ ସାଲା ବେଗା ହାଟ ସମ୍ମୁଖରେ ହଠାତ୍ ଅଟକି ଯାଇଥିଲା। ଏହା ଘୁଞ୍ଚିଲା ନାହିଁ | କେବଳ ମୁସଲମାନ ଭକ୍ତ ତାଙ୍କର ଦର୍ଶନ ପାଇବା ପରେ ରଥଟି ନିଜ ଯାତ୍ରାରେ ଗଡ଼ିଗଲା।
ପ୍ରଥମ ଥର, ଶ୍ୱରୀୟ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ସେହି ଧର୍ମ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟର ମୁହୂର୍ତ୍ତକୁ ସଂଗଠିତ କରିବା ବ୍ୟତୀତ କ’ଣ ଘଟିଲା ତାହା କେହି ବୁଇ ପାରିବେ ନାହିଁ |
