ଦାନାପାଣି
ଏ ଉଭସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟର୍ଣ୍ଣ ଘଝିଛୁ ଆପେ, ଆର୍ଥିକ ଅନନ ତାଙ୍କ ଜୀବନଭଙ୍ଗୀର ସାଇଭା ଖୋଳରେ ଠୋକର ନାହଁ, ତେଣୁ ସେ ବଢ଼ି ଉଠିଛନ୍ତୁ ଆପଣାର ବଧ-ନବନ୍ଧରେ ସିଧାସଲଖ ।
ଊଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା – ସେ ବ ଅନାୟାସ, ସେ ବି ସଂସ୍କାର । ନଜର ଜ୍ଞାନ-ପିପାସା ଥଲ କି ନ ଥଲ ସେ କେବେ କଷ୍ଟ କଣ ଭବନାହାନ୍ତି । ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ତାଙ୍କ ସମାଜର ଭଙ୍ଗୀ, ସମସ୍ତ ଙ୍କୁ ସେହ ଭଙ୍ଗାରେ ଲବାକୁ ହୁଏ । ତେଣୁ ସେ ପଢ଼ାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନ ଥିଲ, ସମାଜର ଭଙ୍ଗୀ ସେପର ନ ହୋଇଥଲେ ଆବଶ୍ୟକ ବ ନ ଥାନ୍ତା । ସେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷାର ଚେହେର ଘଟଣ ନଜେ ପିନ୍ଧ ଥିବା ପୋଷାକ ପଈ, ବାପ ମା’ ସେପଈ ଲେଡ଼ଶ୍ର, ସମାଜ ସେପଣ ଲେଡ଼େ, ତେଣୁ ।
ଗୃକଈ, —ସେ ବି ଅନାୟାସ, ନଜେ ଭଦ୍ରବା ପୂଦରୁ ଟ୍ରକଈ ଆସି ପହଞ୍ଚଗଲା । ବାପା ଗୃହାନ୍ତ । କୁମ୍ପାମର ଊଚ୍ଚ ସ୍ତରରେ ବାପାଙ୍କର ଅଖଣ୍ଡ କ୍ଷମତା । ବାପା କହିଲେ କଈ କର, ଢା ଛଡ଼ା ସେ ସମାଜରେ ଏହି ୧ପ୍ଟସରେ ସମସ୍ତ କ୍ଟ ହେବାକୁ ପଡ଼େ ‘କେହି ଜଣେ’, ସୁଢରଂ ଗୃକଈ ହେଲ, ମୂଳରୁ ଉପରକ ବାପାଙ୍କର ପ ପଦେ କଥା, —ବାସ୍ ।
ଅବଶ୍ୟ କୁମ୍ପାମର ନମ ଜଗିବା ସକାଶେ ଓସିପ୍ନ ନର ସୂନ୍ଧର ସାଥକତା ପାଇଁ ଆପଣାକୁ ବେଶ ପପାଟିରେ ପହଞ୍ଚାଇବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲ, ଗୋଟା ଏ ବğବନ୍ଧୁ ବୈଠକରେ । ସେଠି ପାଞ୍ଚଜଣ ବଣାରଦ ପଞ୍ଚାୟୁଭରେ ବସିଥିଲେ, ପାଦରୁ ମୁଣ୍ଡ- ଯାକେ ନରେଖି ଗୃହଁଥଲେ, କାଗଜରେ ନମ୍ବର ଦେଇଥିଲେ, ପ୍ରଶ୍ନ ପଈଥିଲେ । ହୋଇପାରେ ସେ ପ୍ରଶ୍ନ ସେଭେ କଛ କଷ୍ଟ ନୁହେଁ, ନୁହେଁ, ନଢାନ୍ତ ଶିଶୁଶ୍ରେଣୀର ପିଲ ମଧ କତ୍ମ ହେଲେ ଉତ୍ତର ଦେଇପାଈବ,—ଗୋଳରୁ କରୁ---“ଛଅଋଭୁ – କପଈ ଇଜହାସରୁ—‘‘ପୃଥ୍ବୀଘଜ କାହିଁକ ହାଈଲେ ?”, ବଜ୍ଞାନରୁ,—ବଜୁଲୀବତ । ?”, ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷାରୁ,—“ମାତ୍ମ ହୁଏ ?”, ସାହଜ୍ୟରୁ - “ରୁ,—“ଇକ୍ବାଲ କପର କଵ ?”, କେମିତ୍ତ ଜଲେ ?” “କଳରେ କାର୍ଲକ ପାଣି ଆସେ ?' ଯୋଗେ କି କ କର୍,—‘ଝୋଳ୍ପ ଦର ବଢ଼ି ଲ କାହକ ?” ଖବରକାଗଜର୍,— ?"
ସହଜ ପ୍ରଶ୍ନ, କିନ୍ତୁ ବାପାଙ୍କୁ ପଟ୍ଟଶବାରୁ ବାପା ଗମ୍ଭୀର ହୋଇ ମୁଣ୍ଡ ହଲେଇଥିଲେ, କହିଲେ, “ମନକୁ ପରୀକ୍ଷା କଲେ । ସାଇକୋଲଈକାଲ ଏତେ ସହଜ ସ୍ତ୍ରବ ନା ।” ଷାତ୍ମବିଶ୍ଵାସ ଫେଈଆସିଥିଲ ଅନେକ ପଶୁମାଣରେ; ସଦ୍ଧର ‘ ମନ, ଉଚ୍ଚ ଆଳରେ ଟିକିଏ ଟିକିଏ ସନ୍ଦେହ ଥିଲ, ଏ ଗୋଟାଏ ପଈହାସ, ଗୋଟାଏ ।
କୁମ୍ପାମ ବଧାନର ସେହ ମୁହଁଗୃହାଁ ଟିଏ ହୋଇ ଉଦ୍ଘ ସେହ ମୁହଁହାଁ। ବସ୍ତୁବନ୍ଧୁ, ବେଠକରେ ଗୋଟିକ ପରେ ଅନେକ ପଟ୍ଟକ୍ଷାର୍ଥ ହୋଇଥଲେ କ୍ଷାର୍ଥୀ । ବଶ୍ବବଦ୍ୟାଲମାନଙ୍କର