ଦାନାପାଣି
ଅଳ୍ପ ହସି ନଜ ଖୋଲି ଆରମଚୌଦ୍ଧରେ ବଢିପଡ଼ ସମ୍ଭାଷଣ ଜଣେଇ ସେ ପଟ୍ଟଶ୍ରବ “କରେ ବଲୁ, ଭଲ ଅଛୁ ? ସ୍ଟଲÐ ଢ ସରୁ ଭଲ ?’” ବଲୁଲୁ ଦପଦ ସଦୁପଦେଶ ଦେବ ହୃଏକ, ସଦୁପଦେଶ ଦେବାକୁ ଢାକୁ ଭଲଲଗେ ସହ ଶ୍ରୋଢାର ଗୁଳିଥାଏ । ସେହ ଭା’ର ଦୈନନ୍ଦନ ସାମାଳକ କାର୍ଯ୍ୟ, ସମାଜକୁ ଢା’ର ଅମୂଲ୍ୟ ଦାନ, ବେଠିରେ ପରେପକାର । ପପକାଯୁପ୍ତ ସ୍ୱର୍ଗାୟ୍ । ସେ ଅକଲ ବାଣ୍ଟେ ।
ତେଣୁ ହୁଏଇ ସେ କହିବ, ‘“ ଏମିତ କଣ୍ଠଅଖୋର ରୁଦ୍ଧି ଛୁଡ଼ ବଲୁ, ର ନରମ ହ, ବର୍ଷା ଆଡ଼କୁ ଛଢା ଦେଖା, ଏମିତ୍ତ ହେଲେ କେତେ ଦିନ ସ୍ତଲବ ଊଇ ?” ‘ଭଲ’ ପଦ ବ ଯୋଡ଼ିବ ସେ, ସହାନୁଭୁଷ ଦେସବେଲେ ‘ଭଲ’ ପଦ୍ୟଟି ଊଚ୍ଚାରଣ କଲବେଳେ ତଣ୍ଟି ଠୁ ଉପରକୁ ବାମ୍ପେଇ ଉଠେ, ସରୁ ସଫା ସବୁ ତରଲ ସେ କରଦଏ ଗ୍ନି ସେଈନ୍ ଆନ୍ଧମା ପଣ, “ତୁ Qଇ ନରମ ହିଁ, ଭୋର ବୁଦ୍ଧି ଅଛ, ବିଦ୍ୟା ଅଛ, ପାର୍ଟସ୍ ଅଛୁ, ଲଗେଇ ପାରୁନୁ, ମୋଖି ପାରୁଲୁ । କଣ ଦେଣ୍ଟ୍. ମାସେ ଦେଖ, Q ମାସ ଦେଥ୍, ଭା’ପରେ କଳ୍ପରୁ ମତେ ।”
ଏବଂ ବଢ଼ିବାରେ ବନ୍ତୁର ମନକୁ ସେ ଆନ୍ତ୍ରମଣ କରିବ । କାରଣ ବନ୍ଧୁ ବହ ପଡ଼େ, ବହବାରେ ଦୁଦ୍ଧଆକୁ ଦେଖେ ଏଇ ମୂର୍ଖ, କନ୍ତୁ ଦହରେ ବହ ଅଛ, ସାଫଳ ପା. ବହ ଲେଖାହୋଇଛୁ ଗଦା ଗଦା ।
“ବହ ପଢ଼ି ରୁ ଭଲ ବନ୍ଧୁ ? ଅସଲ ବସ୍ତ୍ର ଅଛ, ହାଉ ଷ୍ଟୁ ଓ ନ୍ ଫ୍ରେଣ୍ଡ ସ୍, ଉପରବାଲ୍ୟକ୍ତି – ବଣାକରଣବିଦ୍ୟା । ନଇଲେ ବ୍ୟାରେନ୍ ଓକମୁଗ୍ଙ୍କ ବନ୍ଧୁ— ସକ୍ସେସ୍ । ଏଇ ଗୋଟାଏ କଥା ତ ରୁ ଓଲଖାଇ ଦେଖ. ପ୍ରଥମେ । ସୂପ- ହେଉଛୁ ସଂସାରରେ ଯେବେ ଲେକ ସମସ୍ତେ ନିଜ ‘ମୁଁ ପଣକୁ ଖାଡ଼ାକଈ ଗ୍ରବନ୍ଧ ନଜର ମତ ଠିକ୍ । ଭାଙ୍କୁ ନାହଁ କହି ପ୍ରଶ୍ନବାଦ କଲେ ଅପମାନ ଘେନନ୍ତ, ଆପଣା ମଉକୁ କୁଣ୍ଢେଇ ଧରନ୍ତ ଆହୁଈ ଜୋର୍ରେ । ତେଣୁ ସେଠି ଉପାୟୁ କଣ ? ଉପାସ୍ତି ମୂଲରୁ ଢାଙ୍କ କଥାରେ ହଁ କହିଦେବା, -ଆଜ୍ଞ ହିଁ ଆପଣ ଯାହା କନ୍ଦିଛନ୍ତ ତା ଏକଦମ୍ ଠିକ୍ । ଭରୁ ଭଲ ଆଉ କିଏ କQପାରିବ ? ତେବେ ଏମିତ୍ତ କଲେ ହ’ନ୍ତା ନାଇଁ ? ‘ଆପଣ'ଙ୍କ ଇଚ୍ଛା । ଏମିଶ୍ର କଲେ ‘ଆପଣ’ କହନ୍ତେ “ହେଇ ଏମିତ”, ଦେଖନ୍ତୁ ‘ଆପଣ’ଙ୍କ ଇଚ୍ଛା । ମାନେ ସରୁଥରେ କହିବାକୁ ହେବ ‘ଆପଣ- - -ଆପଣ କରୁଚନ୍ତି . . . ଆପଣ କରୁଚନ୍ତ, ମୁଁ ନୁହେଁ ‘ମୁଁ’ ର ମୋତେ ସ୍ଥାନ ନାହଁ ଏ ସମ୍ବନ୍ଧରେ । ବଲେ ‘ଆପଣ’ ମୋ ଇଲୁ ‘ଆପଣଙ୍କ’ ମନ୍ତ୍ର ମଢ ବୋଲି ଧରନେଇ ଆଦୃଶ୍ ଦୃଢ଼କଈ ଜାଈ କଈଯିବେ । “ମୋ’ କ କଥା, ସେହ ‘ଆପଣ’ କଈବେ, ‘ମୋ’ କଥା ରହିବ । ‘ଆପଣ’ ନ୍ଧଜକୁ ନଳେ ପ୍ରଶ୍ନ ପ୍ରବାଦ କର କହ୍ନବେ ‘` ହଇଓ, ଏ ଢ ଖୁବ୍ ଠିକ୍ । ତେବେ ମୁଁ ସେମିତ କାର୍ଦ୍ଦକ ଭରୁଥଲ ।’” ସେଶକବେଲେ ଭବବାର କାରଣତଃ ଡାଲଦେବାକୁ ହେବ