ଦାନାପାଣି
ଏ କହଲ ? ପାଈବ ଭୁମେ ? ନଦା କଥା ନ ା କଣ୍ଟା ପଶ୍ କଏ ସେମିତ୍ତ ହାଉଞ୍ଜରେ ପଝିଦେଲ ମୁଣ୍ଡ ଭକ୍ତରକୁ । ଥଣ୍ଡା, ଅଣ୍ଡା ସବୁ । ଥଣ୍ଡା କଥା, ଥଣ୍ଡା। ଲୁହା, କଲଜା ଆହୁଈ ଥଣ୍ଡା । ଭାବଲେ ମନେପଡ଼େ ଢ ସତ୍ତେ,— କୁଲ ପଈ ଜୁଆନ ଧୋକା, ଭାର ଭଲୁଆ ରୁଷ । ସେ କସରଭ୍ କରେ । ସଭେ କ ପଦ୍ମଚରଣଙ୍କ ସାନଭଇ । ସେ ଫୁଟ୍ ବଲ ଖେଲେ, କଲେଜ୍ରେ ପଢ଼େ, ତା’ର ବନ୍ଧନ ନାହୁଁ । ଆଉ ସେ ଚଳନ୍ତ ପଥର ପାଖେ ସେ ନଜେ ବଲୀଦତ୍ତ ।
ଦେନ୍ଦ୍ରରେ ଉଷୁମିଆ ଝାଲ ଫାନ୍ତି ଆସୁଛୁ । କୋଟ୍ର ବୋଲାମ ଫଟୋଉ ଫିଟୋଉ ଉପଶକ ଭଙ୍ଗାରେ ସାହେବ କାଇଦାରେ ସେ କହଲ, ଡଃ ସଟ୍ରେଜ୍, ଏଲ୍ସ୍କଉଜ୍ ମାଁ, ମାଇଁ ନାର୍ଭସ୍ ଅ’ ଜମ୍ପି, —ମାନେ ସ୍ନାୟୁଗୁଡ଼ାକ ଊଆଁ ମାରୁତ, ଦେହ ବଗିଡ଼ଲ ବୋଧେ । ଅଫିସ୍ରେ ‘ଯୋଉ କାମ ଭିଡ, କାମ କର କଈ ମୁଣ୍ଡଭତର ଅଡ଼ ଆ ଭିଡ଼ ଆ, କାନ ଉଁ ଉଁ, ହେଇ, ଦେଖ ଢାଳୁ ଉପର ଡାଈ- ଥବ ନସ୍ତୁ । ତା'ପରେ ଘରକୁ ଆସିଲବେଳକୁ ନଶ୍ଚି ନ୍ତରେ ମଣିଷ ବସନ୍ତା ବା ଟିକିଏ ନା କାନ ପାଖେ ସେଥରୁ ଗୋଟାଏ ଗ୍ରୁଡ଼ଚ କଲକଲା, ଭଲ ଅସନ୍ତା ବଣୀ ବନେଇ ଢଳେ ବାପା, ଭୁ ବଜାନ୍ତୁ ଆମେ ଶୁଣନ୍ତୁ । ଏଗୁଡ଼ା କଣ ଚĘଉଡୁ ସତେ କି ୫ଲ ଶାଗୁଣା ଏକାଠି —ହେଁ, ଇଡ଼ଅଟ୍ "
ପଠୋଉ “ଥାଉ ସେ ଢାର ଆମର କାହଁପାଇଁ କଲ, ରଇଥା’ ମୁଁ ଖବର ମାଗେଦ ବାରୁଙ୍କ ପାଖକୁ, କେମିଶ୍ର ବଜେଇବ ସେ ଦେଖିବାନାଉଁକ ?”
"ହଃ ତମ କଥାକୁ ସେ ଅନେକ ବଇ ଆ—"
ମୁଁ ମୋ ନାଁରେ କାର୍ଲକ କହବ, ଢମ ନାଁରେ ନା.—ଭ୍ରମ ନାଁ କହିଲେ ଶୁଣିବେ ନାଇଁ, ଥନ୍ତା ପe ? ମୁଁ କହ ଏଠାଇବ ଏଗୁଡ଼ା ଶୁଣିଲେ ମୁଣ୍ଡ ଜଣ ହଉତ । ପୂଣି କାହା ଘରେ ଗୋଟିକଆ ପିଲ ଥିବେ, ବଇଁଶୀ ଶୁଣିଲେ ମା’ମାନେ ସ୍ତ୍ରଢ ଖାଇବେ ନାଇଁ । ବନେଇବା ଇଚ୍ଛା ଢ ଯା ବାବା ପଡ଼ିଆକୁ ।''
• ଆଇଲ ତମେ ଖାଇ ବସିବ ।”
ଦୁଇ ମିନଟରେ ସରେଶମୀ ଜଲଖିଆ ଆଣି ଥୋଇଦେଲ । ଖାଇ ବସୁ ଦସ୍ମ ବଲୀଦତ୍ତ କହଲ, ‘ଓ, କାମ ରୂପରେ ମୁଣ୍ଡ ଠିକ୍ ରହବା କଷ୍ଟ—” ଖାଉ ଝାଉ ଗୋଟିଏ ଗ୍ରେ ଲେକ୍ଚରର ସୁନ୍ଦପାଢ କଣ ସେ ଆରମ୍ଭ କଳ୍ପ, ‘ଜାଣିଲ ସରେଜ୍, ମଜୁଶ୍ରଆ ଲେକ ସେତେ, ସମସ୍ତ ଙ୍କର ଏଇ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା, ପାତ ପାଈଁ ଲଲ୍ ହୋଇ ଘରକୁ ଫେରନ୍ତ, ସବୁ ଝଡ଼ାନ୍ତ ଘରେ, ସଞ୍ଜ ପଦ୍ମରେ ଯାବତ କଲଗୋଲ, ହାବଭ ଅଶାନ୍ତ । କଣ କରିବା କାମର ଏ ଲକ୍ଷଣ । ମିଜାଜ୍ ବଗିଡ଼ଯାଏ---»